در اصطلاح معماران داخلی پتینه واژهای است که برای کهنه نشان دادن اشیاء و طرحها و تابلوها بکار میرود. گرچه هم اکنون به موارد دیگری نیز اطلاق میگردد. پتینه در الایش چهره تابلوها و مجسمهها و فرفورژههای بکار رفته در ساختمان، کاربرد دارد. تفاوتی نمیکند جنس تابلوها و طرحهای شما از چه جنسی باشد، پتینه بر چند قسم است و ما درا ین گفتار تلاش میکنیم روش اجرای آن را به شما آموزش دهیم.
خانمهای خوشسلیقه هم میتوانند با توجه به راهنمایی ما، با روش اجرایی آشنا شده، و به سهولت این متد را در منزل بر روی اشیاء و یا تابلوها و طرحهای مختلف اجرا نمایند.
پتینه و کهنهسازی اشیاء و طرحها
به اشیاء و اجسام کهنه و دست نخوردهای که دستخوش تغییرات آب و هوا و بایگانی تاریخی شدهاند به دقت توجه کنید. این اشیاء رنگ حقیقی و شفافیت و براقیّت خود را از دست داده و در قسمتهای فرو رفته جرم گرفتهاند و غالباً این جرم به رنگ سبز یا سبز و ابی میباشد و قسمتهای برجسته نیز تغییر رنگ داده و براقیّت اصلی خود را از دست دادهاند. به چند نمونه مختلف از اشیاء کهنه توجه کنید. شما میتواند به عنوان مثال برای رنگآمیزی مجسمه خود از چنین شیوهای استفاده کنید.
ابتدا کل مجسمه را به رنگ اشیاء کهنه از قبیل خاکستری یا طوسی یا آبی نفتی برای اجسامی که میخواهید آنرا فلزی نشان دهید رنگآمیزی کنید و پس از خشک شدن با رنگی از خانواده سبز قسمتهای فرو رفته را به وسیله قلممو رنگ کنید و سپس با پارچه کهنه روی آن را پاک نمایید به شکلی که رنگ سبز مورد نظر در قسمتهای فرو رفته جا بگیرد و الباقی آن پاک شود. بهتر است در بعضی قسمتهای فرو رفته در چند نقطه از رنگ سفید هم استفاده کنید. (به تصویر شماره ۲ توجه کنید)
در مجسمهای که میخواهید آنرا غیر فلز جلوه دهید میتوانید برای زمینه مجسمه از رنگ قهوهای یا کرم و یا هر رنگ دیگری استفاده نمایید و با رنگ آمیزی قسمتهای فرو رفته با رنگ سبزی که کمی کدر ساخته شده باشد میتوانید به هدف مورد نظر دست یابید.
به همین سادگی میتوانید مجسمه یا هر طرح دیگری را با رنگهای دیگر آزمایش کنید و با ذهن خلاق خود از زیبایی خلقت خود لذت ببرید.
از این روش میتوانید بر روی دکورهای گچی یا سفالی و یا سیمانی که در دیوارهای محیط زندگی دارید استفاده نمایید و کل مجموعه مورد نظر را کهنه جلوه دهید.
پتینه سنگیاگر مجسمهای را میخواهید به شکل و جنس سنگ جلوه دهید فرقی نمیکند اصل مجسمه از چه جنسی باشد. کل مجسمه را به رنگ طوسی و یا ترکیبی از طوسی و آبی و یا سبز سنگی یا هر رنگ متعلق به سنگ رنگ نمایید و پس از خشک شدن رنگ مجسمه، قسمتهای فرو رفته را به رنگ سفید شیری ( زیرا سفید اصلی از هدف ما دور است لذا کمی کدر باشد بهتر است ) رنگ امیزی نمایید.
سپس با پارچه کهنه قسمتهای رنگ شده را پاک نمایید تا اضافههای رنگ سفید پاک شده و در قسمتهای فرو رفته رنگ سفید جای بگیرد. از این متد هم میتواند برای طرحهای تابلویی سیمانی و گچی و سفالی خود استفاده نمایید و آنها را بشکل سنگ تراشیده شده جلوه دهید. (به تصویر شماره ۳ توجه فرمائید)
ما برای مثال زدن، از مجسمه استفاده کردیم تا با آزمایش بر روی آن با نحوه اجرای آن آشنا شوید، شما میتوانید بر روی هر سطح و شیء دیگری که دارای برجستگی و فرو رفتگی باشد این روش را بکار ببرید، و برای نمونه یک مجسمه گچی را به چند متد مختلف طراحی و پتینهسازی کردیم تا از نزدیک با چهره طرحها آشنا شوید.
پتینه برنزی ـ برای نمایاندن چهره اشیاء و طرحها به شکل برنز یا مس، از این روش استفاده نمایید.
مجسمهای را انتخاب کرده و کل مجسمه را به رنگ قهوهای تیره رنگآمیزی نمایید و برخلاف موارد قبلی این بار با قلم مویی که به رنگ طلایی یا مسی آغشته شده به قسمتهای برجسته بکشید توجه داشته باشید که قلم موی شما نباید حامل رنگ غلیظ باشد. قلم مو را به لبه قوطی رنگ بکشید تا رنگ مسی کمتری بخود گرفته باشد و با ملایمت با پهنای قلم ( تأکیداً با نوک قلم نباشد ) رنگ مسی را به نقاط برجسته بکشید در این روش طرح شما از حالت گچی درآمده و شکل برنز یا مس بخود میگیرد.
برای تهیه رنگ مسی یا طلایی، پودر مسی یا طلایی را از فروشگاه رنگ فروشی تهیه کرده و با روغن جلا مخلوط نمایید از این نوع پتینه امروزه در صنایع فرفورژه نیز استفاده میگردد. ابتداء در و پنجره فرفورژه دار را مشکی مات یا قهوهای تیره رنگ کنید و با همان روش بالا رنگ طلائی را به صورت ملایم به قسمتهای برجسته بکشید با این تفاوت که در این گونه موارد خفیفتر و ملایمتر این عمل را انجام دهید. (به تصویر شماره ۴ و ۵ توجه فرمائید)
پتینه ترک خورده
این نوع پتینه بر روی سطوح صاف اجرا میگردد. سطح مورد نظر را با رنگ روغنی کاملاً براق پوشش دهید و سپس با رنگ پلاستیکی که متفاوت با رنگ زمینه باشد (با غلظت بالا) پوشش دهید در این روش رنگ پلاستیک پس از خشک شدن و تبخیر آب موجود در رنگ، رنگ ترک خورده میشود، شما میتوانید به همین اندازه از کار اکتفا نموده و یا روی کار اجرا شده روغن جلا و یا اسپری کلر بیرنگ بپاشید و یا با قلم موی آغشته به رنگ مسی و یا طلایی روی سطوح ترک خورده با ملایمت بکشید تا قسمتهای برجسته از ترک، مسی شود. و سپس روی آن را، اسپری کلر بپاشید.
امیدواریم توانسته باشیم شما را در اجرای طرحها یاری نموده باشیم.
خوانندگان محترم مجله میتوانند ضمن مراجعه به سایت www.habibi-decoration.com جهت پاسخگویی به سئوالات خود، در زمینه معماری داخلی با تلفن ۰۹۱۲۵۳۵۴۰۰۶ تماس حاصل نمایند
در نشریه آشیان سبز ۳۵ بچاپ رسیده است